Συνεχίζοντας την παρουσίαση των εισηγήσεων που έγιναν στην εκήλωση του Συλλόγου Διάδοσης της Μαρξιστικής Σκέψης, «Γιάννης Κορδάτος» με θέμα «Η ανάγκη του Λαϊκού μετώπου και η διέξοδος από την κρίση» στις 24 Μάη, παρουσιάζουμε τις παρεμβάσεις που έγιναν.
Θα ήθελα να ξεκινήσω την παρέμβασή μου με μία προτροπή: να δούμε κατάματα την πραγματικότητα, να τολμήσουμε να βγούμε, από το μικρόκοσμό μας, και να κοιτάξουμε τριγύρω, τον τόπο στον οποίο ζούμε.
Στην Ελλάδα των 11.000.000 κατοίκων & λιγότερων από 4.500.000 εργαζόμενων, 1.500.000 είναι άνεργοι, άλλο 1.000.000 είναι απλήρωτοι εργαζόμενοι, 30.000 είναι άστεγοι κι αναρίθμητοι οι αυτόχειρες αλλά και οι νέοι που μεταναστεύουν καθημερινά στο εξωτερικό λες και μας περίσσευαν…
Κάθε μέρα καταστήματα κι επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο, τα αφεντικά «εξαφανίζονται», οι άνεργοι πληθαίνουν ενώ για τους «τυχερούς» εργαζόμενους, δεν υπάρχει πια ούτε κατώτατος μισθός, ούτε ωράριο, ούτε ασφάλιση.
Άλλωστε, στο όνομα της οικονομικής κρίσης, οι εργαζόμενοι πληρώνονται και εργάζονται όποτε και όπως αποφασίσει το αφεντικό, απολύονται με συνοπτικές διαδικασίες, αποδέχονται τις μειώσεις μισθών και υπογράφουν ατομικές συμβάσεις.
Η ογκούμενη ανεργία λειτουργεί σαν πολιορκητικός κριός απέναντι σε κάθε είδους δικαιώματα και παραδίδει τους εργαζόμενους δέσμιους, στις ορέξεις των αφεντικών, κυριολεκτικά υποζύγια δίχως ανθρώπινη υπόσταση. Φθάσαμε σε μια εποχή όπου η βαθιά κρίση της κεφαλαιοκρατίας αδυνατεί να εξασφαλίσει στον εργαζόμενο ακόμη και τα ελάχιστα μέσα διαβίωσης, αφού η αμοιβή της εργασίας του δεν μπορεί πλέον να καλύψει ούτε καν τις βασικές ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του. Γι’ αυτό και η εργασία δεν αντιμετωπίζεται πλέον από το κράτος και την εργοδοσία ως μέσο βιοπορισμού, αλλά αποκλειστικά και μόνο ως στοιχείο του επιχειρηματικού κόστους.
Η βιωσιμότητα της επιχείρησης είναι πέρα και πάνω από την βιωσιμότητα του εργατικού νοικοκυριού. Κι έτσι έχουμε την εξής απόλυτη διαστροφή: δεν είναι οι επιχειρήσεις και η οικονομία που πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες βιοπορισμού της εργαζόμενης κοινωνίας, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Η ίδια η ιδιωτική επιχείρηση έχει μεταβληθεί επίσημα πια σε πρότυπο οργάνωσης της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής: ένας νέος, ολοκληρωτισμός που καθιστά παρωχημένες τις χούντες και τα φασιστικά καθεστώτα.
Τα μέτρα που παίρνονται σήμερα ενάντια στην εργασία δεν είναι μια απλή επίθεση του κεφαλαίου, όπως λένε όσοι αρνούνται να δουν κατάματα την πραγματικότητα. Δεν πλήττονται μόνο οι εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων, αλλά αλλάζει ριζικά το σύνολο των όρων αναπαραγωγής και απασχόλησης της εργατικής δύναμης σήμερα στην Ελλάδα. Τίποτε δεν είναι πια βέβαιο, εκτός από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι χωρίζονται πλέον σε δυο μεγάλες κατηγορίες: σε εκείνους με δουλειά χωρίς μέλλον και σε εκείνους με μέλλον χωρίς δουλειά. Μπορεί να υπάρξει συγκροτημένη κοινωνία υπό τέτοιες συνθήκες; Φυσικά όχι.
Το κοινωνικό περιθώριο, η μαζική εξαθλίωση, η εγκληματικότητα, η μετατροπή πλατιών στρωμάτων σε αυτό που ο Μαρξ ονόμαζε «κουρελοπρολεταριάτο» με αντίστοιχη κοινωνική ζωή και συνείδηση, απορροφά πλέον μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Αυτό που ορισμένοι ονομάζουν αντεργατική επίθεση του κεφαλαίου και της κυβέρνησης, ή εργατικό μεσαίωνα, υπερβαίνει κατά πολύ τα συνηθισμένα όρια της εργατικής τάξης. Ξεριζώνεται πλέον ολόκληρη η κοινωνία μαζί με την εργατική τάξη, ενώ οι συνέπειες του εξανδραποδισμού αυτού ξεπερνούν τα όρια της εργασίας και αποκτούν διαστάσεις ανθρωπιστικής καταστροφής.
Σήμερα ειδικά δεν μπορεί να μιλά κανείς για αντιμετώπιση της ανεργίας, για σταμάτημα των απολύσεων, για σημαντική αύξηση των μισθών, χωρίς να απαντά ευθέως στο αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας: Τι είδους κοινωνία και οικονομία θέλουμε. Όποιος δεν απαντά άμεσα και συγκεκριμένα βάζει ουσιαστικά πλάτες στις πολιτικές που κατά άλλα καταδικάζει. Το δίλημμα λοιπόν που τέθηκε και παλιότερα, τίθεται και σήμερα ακόμα πιο επιτακτικό: ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΟΥΝ Η ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΜΕ; Πλανάται οικτρά όποιος πιστεύει ότι σε τέτοιες ώρες έχει την πολυτέλεια να θεωρητικολογεί, πιστεύοντας ότι μόνο αυτός και το κομματικό μαντρί του, μπορούν να σώσουν αυτόν το λαό!
Το σημερινό υπέρτατο πατριωτικό καθήκον των κομμουνιστών και της Αριστεράς είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ, όπως και το 1941, όπως το σκιαγράφησε ο Άρης στην περίφημη ομιλία του στη Λαμία. Οφείλουν άμεσα να ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ το ΧΡΕΟΚΟΠΗΜΕΝΟ ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, και με κοινό πρόταγμα την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ της χώρας και τη διάσωση της κοινωνίας να συσπειρώσουν όλον το λαό ανεξάρτητα από πολιτικές ή άλλες απόψεις, να πρωτοπορήσουν στην υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων, όπως έκαναν τότε, που το ΕΑΜ συσπείρωσε τους πάντες, έως και τους βασιλόφρονες.
Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την εργατική τάξη, είναι υποχρεωμένοι να αναγνωρίσουν την κρισιμότητα των στιγμών και τις τεράστιες δυνατότητες κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών που ανοίγονται σήμερα. Να πάρει ο λαός την εξουσία στα χέρια του συνιστά επαναστατική αλλαγή. Όχι μόνο γιατί με τη σημερινή διάρθρωση του καπιταλισμού για να αποκτήσει μια χώρα όπως η Ελλάδα την ανεξαρτησία της πρέπει να αποδεσμευτεί από κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό, αλλά γιατί η ύπαρξη μιας Ελλάδας ανεξάρτητης ωφελεί αποκλειστικά τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, του κόσμου της εργασίας.
Η άρνηση πληρωμής του χρέους με έξοδο από το ευρώ και καθιέρωση εθνικού νομίσματος είναι στοιχειώδης όρος επιβίωσης του λαού και της χώρας. Αποτελεί τη μόνη πραγματική διέξοδο κι άρα μπορεί να αποτελέσει πραγματικά παλλαϊκό αίτημα. Η συγκρότηση μετώπου με όσο το δυνατόν ευρύτερες, από άποψη πολιτικών καταβολών, λαϊκές δυνάμεις, μπορεί σήμερα να γίνει η σπίθα για την αναγέννηση και την ανάπτυξη ενός μαζικού λαϊκού κινήματος, ικανού να διεκδικήσει την εξουσία. Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την πρωτοπόρα τάξη δεν μπορεί παρά να ξεκινήσουν απ’ τις πιο άμεσες κι επιτακτικές ανάγκες του λαού επειδή όπως έλεγε ο Μαρξ (στην Κριτική της Χεγκελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου): «Οι ανάγκες των λαών είναι οι ίδιες αποφασιστικός λόγος για την ικανοποίησή τους». Ήρθε η ώρα να διαχωριστεί το πρόβλημα του λαού από την ανάγκη της αυτοϊκανοποίησης της ιδεοληψίας… Ούτε μπορεί να ζητούν ως προαπαιτούμενο οι λαϊκές μάζες να γίνουν πρώτα αριστερές και μετά να προσεγγίσουν το κίνημα. Αν το μέτωπο είναι αριστερό, προσανατολισμένο στην Αριστερά, τότε αποκλείει εκ προοιμίου την αμήχανη, αλλά ακόμη εγκλωβισμένη μεγάλη πλειοψηφία του λαού.
Γιατί θα πρέπει πρώτα αυτός ο κόσμος να γίνει αριστερός προκειμένου να παλέψει για θέματα και αιτήματα που καταλαβαίνει ήδη ότι επείγουν; Θέλω να πω μ’ αυτό ότι κανένα μέτωπο της αριστεράς, καμμιά αριστερή συσπείρωση δεν πρόκειται να κερδίσει τον απλό κόσμο, αν θέτει ως προαπαίτηση, αφενός, να αλλάξει ο κόσμος μυαλά πριν παλέψει για τα αιτήματά του και, αφετέρου, να δεχθεί εκ προοιμίου ως ηγέτες την συνάντηση κορυφής δυνάμεων και ομάδων της αριστεράς χωρίς ιδιαίτερη λαϊκή απήχηση και επιρροή. Δεν θα τα δεχτεί αυτά ο απλός κόσμος γιατί θα τα θεωρήσει ένα ακόμη καπέλο, όπως τα κόμματα που ψήφιζε επί δεκαετίες και τον πρόδωσαν.
Το μόνο μέτωπο που μπορεί να πετύχει είναι μόνο εκείνο που αναφέρεται απευθείας στον λαό και τον καλεί να το οικοδομήσει ο ίδιος, ένα μέτωπο που θα σφυρηλατεί αποτελεσματικά την ενότητα δράσης των εργαζομένων στη βάση, την κοινωνικοπολιτική συμμαχία του λαού (πολιτών, συλλογικοτήτων, λαϊκών συνελεύσεων, πρωτοβουλιών αλληλεγγύης και αγώνα, συνδικαλιστικών και πολιτικών φορέων) για αγώνα σε όλα τα επίπεδα εναντίον των δοσιλόγων.
Ο λαός δεν χρειάζεται να δεχτεί την ανατροπή του καπιταλισμού ως κινητήρια λογική αυτού του μετώπου επειδή έτσι κι αλλιώς τα αιτήματα κι οι ανάγκες του οδηγούν αναγκαστικά σε σύγκρουση και υπέρβαση του συστήματος. Αν θέλει πραγματικά η αριστερά και μάλιστα η επαναστατική, να βοηθήσει υπάρχει μόνο ένας τρόπος: να συνδράμει άμεσα και πρακτικά στην συγκρότηση ενός παλλαϊκού μετώπου ανοικτού σε όλους τους απλούς εργαζόμενους, που θα καλύψει τα μεγάλα κενά οργάνωσης στη γειτονιά και τους χώρους δουλειάς της τεράστιας πλειοψηφίας που βρίσκεται εκτός συνδικάτων και πολιτικών οργανώσεων.
Το μέτωπο αυτό μπορεί να συγκροτηθεί μόνο πάνω σε μια μινιμουμ πρόταση ανατροπής και εξουσίας, κατανοητή και αποδεχτή από τις πλατιές λαϊκές μάζες που διαισθάνονται ήδη ότι αν δεν απαλλαγούν εδώ και τώρα από το δοσιλογικό καθεστώς, δεν έχουν μέλλον σε αυτό τον τόπο. Και η διαίσθησή τους είναι ορθή: ή συγκροτείται παλλαϊκό μέτωπο που θέτει άμεσα και με όρους μαζών θέμα εξουσίας, ή θα συντριβεί κάθε είδους λαϊκή και εργατική αντίσταση για δεκαετίες.
Ο αγώνας κατά της τρόικας και των μνημονίων είναι σήμερα ένας βαθύτατα ταξικός αγώνας ενάντια στην ελληνική μεγαλοαστική τάξη, που έχει ταυτόχρονα σημαντικές εθνικές διαστάσεις, αφού είναι και αγώνας κατά του ιμπεριαλισμού και κατά μιας νέας μορφής «αποικιοποίησης» της χώρας. Όπως είναι και αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία και την αξιοπρέπεια αυτής της χώρας μαζί με τη διαφύλαξη του εθνικού της πλούτου.
Η υποβάθμιση αυτών των θεμελιωδών επιδιώξεων σήμερα, προκειμένου να τεθεί ως άμεσος στόχος για την επαναστατική Αριστερά η «σοσιαλιστική επανάσταση», θα ήταν μείζον λάθος και εγκληματική προσφορά πολιτικού χώρου σε καθεστωτικές δυνάμεις ώστε να καλύψουν το πολιτικό κενό! Αν κάποιοι φαντασιώνονται πρωτοβουλίες με «καθαρότητα» αλλά που θα αφήνουν απ’ έξω το συντριπτικά μεγάλο κομμάτι της εργατικής τάξης,η αντιλαμβανονται το κίνημα και την επαναστατική διαδικασία με την εννοια δυο«… καθαρων παραταξεων “εμείς είμαστε υπέρ του σοσιαλισμού”, ενώ σ’ ένα άλλο μέρος [θα παραταχθεί] ένα άλλο, και θα πεί: “εμείς είμαστε υπέρ του ιμπεριαλισμού” και αυτή θα είναι η κοινωνική επανάσταση!…αυτη δεν συνεβη και ουτε προκειται ποτε να συμβει.Για τον Λένιν όμως, «όποιος αναμένει την “καθαρή” κοινωνική επανάσταση, ποτέ δεν θα ζήσει να τη δει. Αυτός είναι ένας επαναστάτης στα λόγια, που δεν κατανοεί την πραγματική επανάσταση».
Ο μετωπικός αγώνας στην κλιμάκωσή του θα αναδείξει την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και την επαναστατική προοπτική κι όχι η αυτόκλητη πρωτοπορία του κόμματος: «το προλεταριάτο συνιστά μια πραγματικά επαναστατική, μια πραγματικά σοσιαλιστικά δρώσα τάξη μόνον υπό τον όρο ότι διεκδικεί και δρα ως πρωτοπορία όλων των εργαζομένων και όσων υφίστανται την εκμετάλλευση, ως ηγέτης τους στον αγώνα για την ανατροπή των εκμεταλλευτών…»(Λένιν, Άπαντα, τ.41, σ.169-170).
Η εργατική συνείδηση δεν επαναστατικοποιείται παρά με μόνο με επίμονη δουλειά. Για να είναι νικηφόροι οι εργατικοί αγώνες χρειάζεται να μπουν στη μάχη πλατιές λαικές μάζες. Η ιστορική εμπειρία μας διδάσκει ότι αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι η κοπιαστική δουλειά του μυρμηγκιού η οποία απαιτείται για να δημιουργηθούν ρήγματα στις συντηρητικές και υποταγμένες συνειδήσεις. Και οχι μια δήθεν επαναστατική φρασεολογία που αναλώνεται σε φαντεζί αλλά ανούσιες κινήσεις σαν να βρίσκεται σε διαγωνισμό «αριστεροσύνης» ενώ στην πραγματικότητα ζημιώνει το εργατικό κίνημα Αυτό που απαιτείται σήμερα είναι η δημιουργία ενός Μετώπου που θα μπορούσε να δώσει ώθηση και στο εργατικό κίνημα. Άλλωστε ένα τέτοιο μέτωπο πρέπει να έχει το εργατικό κίνημα στο επίκεντρό του.
Η πάλη της εργατικής τάξης και των συνδικάτων δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη ανατροπή των μνημονιακών κυβερνητικών πολιτικών. Η καρδιά του προβλήματος δεν βρίσκεται στα επιμέρους μέτρα που εξαγγέλλονται αλλά σ’ αυτό καθαυτό το καθεστώς πτώχευσης και αποικιοποίησης που επιβάλλεται στη χώρα μας από την ΕΕ, το ΔΝΤ και τις διεθνείς αγορές. Πρέπει λοιπόν να ενδιαφέρει το εργατικό κίνημα η αποικιοκρατική κηδεμονία της χώρας ή να αρκείται απλώς να αντιτίθεται στις πολιτικές που εκπορεύονται από αυτήν; Η απάντηση σ’ αυτό το δίλημμα διαχωρίζει σήμερα καθαρά τις αυθεντικά ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος από όλες εκείνες που αυτοϊκανοποιούνται μιλώντας αυτόκλητα στο όνομά του.
Η εργατική τάξη όμως δεν υπήρξε ποτέ τόσο κοντόφθαλμη ώστε να μην ενδιαφέρεται για τη χώρα της. Κι αυτό γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι η ίδια η ύπαρξή της δεν έχει νόημα σε μια χώρα που τίθεται υπό καθεστώς κατοχής και σε διαδικασία ξεπουλήματος. Συνεπώς τα αιτήματα του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος σήμερα πρέπει να ξεκινούν με την ανάγκη να σταματήσει άμεσα και να ανατραπεί η επιχείρηση επιβολής καθεστώτος επίσημης πτώχευσης και κηδεμονίας από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Σε αυτά θα δοκιμαστούν στην πράξη και θα κριθούν από την ιστορία οι πολιτικές και οι συνδικαλιστικές δυνάμεις. Αν δεν κατορθώσουμε να εκφράσουμε τον αναπτυσσόμενο λαϊκό ριζοσπαστισμό, το κενό θα καλυφθεί από δεξιά, το δεξιό ριζοσπαστισμό δηλαδή το φασισμό, τη χρυση αυγη. Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την εργατική τάξη δεν έχουν παρά να εμπιστευτούν το λαό, για να τους εμπιστευτεί κι εκείνος.
Κι ο ελληνικός λαός, έχει πολιτικό κριτήριο. Δεν αγνοεί το συμφέρον του. Κάθε πολίτης της χώρας κατανοεί ότι η ανεξαρτησία κι η εθνική κυριαρχία προϋποθέτουν την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ. Αυτό που ρωτάει ο λαός, είναι: αν μπορούμε να ζήσουμε ανεξάρτητοι, αν υπάρχει ζωή έξω από την ΕΕ. Δεν αρκεί να του απαντήσουμε καταφατικά, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να τον εμπνεύσουμε, να του δείξουμε τη δύναμή του. Οφείλουμε να του δώσουμε πρακτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση, ένα όσο είναι δυνατόν συγκεκριμένο πρόγραμμα διεξόδου. Δεν αρκεί σήμερα μόνο να επισημαίνουμε στο λαό πόσο άσχημα είναι τα πράγματα και πόσο πιο μαύρα θα γίνουν. Το βλέπει κάθε μέρα.
Η ογκούμενη ανεργία λειτουργεί σαν πολιορκητικός κριός απέναντι σε κάθε είδους δικαιώματα και παραδίδει τους εργαζόμενους δέσμιους, στις ορέξεις των αφεντικών, κυριολεκτικά υποζύγια δίχως ανθρώπινη υπόσταση. Φθάσαμε σε μια εποχή όπου η βαθιά κρίση της κεφαλαιοκρατίας αδυνατεί να εξασφαλίσει στον εργαζόμενο ακόμη και τα ελάχιστα μέσα διαβίωσης, αφού η αμοιβή της εργασίας του δεν μπορεί πλέον να καλύψει ούτε καν τις βασικές ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του. Γι’ αυτό και η εργασία δεν αντιμετωπίζεται πλέον από το κράτος και την εργοδοσία ως μέσο βιοπορισμού, αλλά αποκλειστικά και μόνο ως στοιχείο του επιχειρηματικού κόστους.
Η βιωσιμότητα της επιχείρησης είναι πέρα και πάνω από την βιωσιμότητα του εργατικού νοικοκυριού. Κι έτσι έχουμε την εξής απόλυτη διαστροφή: δεν είναι οι επιχειρήσεις και η οικονομία που πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες βιοπορισμού της εργαζόμενης κοινωνίας, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Η ίδια η ιδιωτική επιχείρηση έχει μεταβληθεί επίσημα πια σε πρότυπο οργάνωσης της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής: ένας νέος, ολοκληρωτισμός που καθιστά παρωχημένες τις χούντες και τα φασιστικά καθεστώτα.
Τα μέτρα που παίρνονται σήμερα ενάντια στην εργασία δεν είναι μια απλή επίθεση του κεφαλαίου, όπως λένε όσοι αρνούνται να δουν κατάματα την πραγματικότητα. Δεν πλήττονται μόνο οι εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων, αλλά αλλάζει ριζικά το σύνολο των όρων αναπαραγωγής και απασχόλησης της εργατικής δύναμης σήμερα στην Ελλάδα. Τίποτε δεν είναι πια βέβαιο, εκτός από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι χωρίζονται πλέον σε δυο μεγάλες κατηγορίες: σε εκείνους με δουλειά χωρίς μέλλον και σε εκείνους με μέλλον χωρίς δουλειά. Μπορεί να υπάρξει συγκροτημένη κοινωνία υπό τέτοιες συνθήκες; Φυσικά όχι.
Το κοινωνικό περιθώριο, η μαζική εξαθλίωση, η εγκληματικότητα, η μετατροπή πλατιών στρωμάτων σε αυτό που ο Μαρξ ονόμαζε «κουρελοπρολεταριάτο» με αντίστοιχη κοινωνική ζωή και συνείδηση, απορροφά πλέον μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Αυτό που ορισμένοι ονομάζουν αντεργατική επίθεση του κεφαλαίου και της κυβέρνησης, ή εργατικό μεσαίωνα, υπερβαίνει κατά πολύ τα συνηθισμένα όρια της εργατικής τάξης. Ξεριζώνεται πλέον ολόκληρη η κοινωνία μαζί με την εργατική τάξη, ενώ οι συνέπειες του εξανδραποδισμού αυτού ξεπερνούν τα όρια της εργασίας και αποκτούν διαστάσεις ανθρωπιστικής καταστροφής.
Σήμερα ειδικά δεν μπορεί να μιλά κανείς για αντιμετώπιση της ανεργίας, για σταμάτημα των απολύσεων, για σημαντική αύξηση των μισθών, χωρίς να απαντά ευθέως στο αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας: Τι είδους κοινωνία και οικονομία θέλουμε. Όποιος δεν απαντά άμεσα και συγκεκριμένα βάζει ουσιαστικά πλάτες στις πολιτικές που κατά άλλα καταδικάζει. Το δίλημμα λοιπόν που τέθηκε και παλιότερα, τίθεται και σήμερα ακόμα πιο επιτακτικό: ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΟΥΝ Η ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΜΕ; Πλανάται οικτρά όποιος πιστεύει ότι σε τέτοιες ώρες έχει την πολυτέλεια να θεωρητικολογεί, πιστεύοντας ότι μόνο αυτός και το κομματικό μαντρί του, μπορούν να σώσουν αυτόν το λαό!
Το σημερινό υπέρτατο πατριωτικό καθήκον των κομμουνιστών και της Αριστεράς είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ, όπως και το 1941, όπως το σκιαγράφησε ο Άρης στην περίφημη ομιλία του στη Λαμία. Οφείλουν άμεσα να ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ το ΧΡΕΟΚΟΠΗΜΕΝΟ ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, και με κοινό πρόταγμα την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ της χώρας και τη διάσωση της κοινωνίας να συσπειρώσουν όλον το λαό ανεξάρτητα από πολιτικές ή άλλες απόψεις, να πρωτοπορήσουν στην υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων, όπως έκαναν τότε, που το ΕΑΜ συσπείρωσε τους πάντες, έως και τους βασιλόφρονες.
Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την εργατική τάξη, είναι υποχρεωμένοι να αναγνωρίσουν την κρισιμότητα των στιγμών και τις τεράστιες δυνατότητες κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών που ανοίγονται σήμερα. Να πάρει ο λαός την εξουσία στα χέρια του συνιστά επαναστατική αλλαγή. Όχι μόνο γιατί με τη σημερινή διάρθρωση του καπιταλισμού για να αποκτήσει μια χώρα όπως η Ελλάδα την ανεξαρτησία της πρέπει να αποδεσμευτεί από κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό, αλλά γιατί η ύπαρξη μιας Ελλάδας ανεξάρτητης ωφελεί αποκλειστικά τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, του κόσμου της εργασίας.
Η άρνηση πληρωμής του χρέους με έξοδο από το ευρώ και καθιέρωση εθνικού νομίσματος είναι στοιχειώδης όρος επιβίωσης του λαού και της χώρας. Αποτελεί τη μόνη πραγματική διέξοδο κι άρα μπορεί να αποτελέσει πραγματικά παλλαϊκό αίτημα. Η συγκρότηση μετώπου με όσο το δυνατόν ευρύτερες, από άποψη πολιτικών καταβολών, λαϊκές δυνάμεις, μπορεί σήμερα να γίνει η σπίθα για την αναγέννηση και την ανάπτυξη ενός μαζικού λαϊκού κινήματος, ικανού να διεκδικήσει την εξουσία. Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την πρωτοπόρα τάξη δεν μπορεί παρά να ξεκινήσουν απ’ τις πιο άμεσες κι επιτακτικές ανάγκες του λαού επειδή όπως έλεγε ο Μαρξ (στην Κριτική της Χεγκελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου): «Οι ανάγκες των λαών είναι οι ίδιες αποφασιστικός λόγος για την ικανοποίησή τους». Ήρθε η ώρα να διαχωριστεί το πρόβλημα του λαού από την ανάγκη της αυτοϊκανοποίησης της ιδεοληψίας… Ούτε μπορεί να ζητούν ως προαπαιτούμενο οι λαϊκές μάζες να γίνουν πρώτα αριστερές και μετά να προσεγγίσουν το κίνημα. Αν το μέτωπο είναι αριστερό, προσανατολισμένο στην Αριστερά, τότε αποκλείει εκ προοιμίου την αμήχανη, αλλά ακόμη εγκλωβισμένη μεγάλη πλειοψηφία του λαού.
Γιατί θα πρέπει πρώτα αυτός ο κόσμος να γίνει αριστερός προκειμένου να παλέψει για θέματα και αιτήματα που καταλαβαίνει ήδη ότι επείγουν; Θέλω να πω μ’ αυτό ότι κανένα μέτωπο της αριστεράς, καμμιά αριστερή συσπείρωση δεν πρόκειται να κερδίσει τον απλό κόσμο, αν θέτει ως προαπαίτηση, αφενός, να αλλάξει ο κόσμος μυαλά πριν παλέψει για τα αιτήματά του και, αφετέρου, να δεχθεί εκ προοιμίου ως ηγέτες την συνάντηση κορυφής δυνάμεων και ομάδων της αριστεράς χωρίς ιδιαίτερη λαϊκή απήχηση και επιρροή. Δεν θα τα δεχτεί αυτά ο απλός κόσμος γιατί θα τα θεωρήσει ένα ακόμη καπέλο, όπως τα κόμματα που ψήφιζε επί δεκαετίες και τον πρόδωσαν.
Το μόνο μέτωπο που μπορεί να πετύχει είναι μόνο εκείνο που αναφέρεται απευθείας στον λαό και τον καλεί να το οικοδομήσει ο ίδιος, ένα μέτωπο που θα σφυρηλατεί αποτελεσματικά την ενότητα δράσης των εργαζομένων στη βάση, την κοινωνικοπολιτική συμμαχία του λαού (πολιτών, συλλογικοτήτων, λαϊκών συνελεύσεων, πρωτοβουλιών αλληλεγγύης και αγώνα, συνδικαλιστικών και πολιτικών φορέων) για αγώνα σε όλα τα επίπεδα εναντίον των δοσιλόγων.
Ο λαός δεν χρειάζεται να δεχτεί την ανατροπή του καπιταλισμού ως κινητήρια λογική αυτού του μετώπου επειδή έτσι κι αλλιώς τα αιτήματα κι οι ανάγκες του οδηγούν αναγκαστικά σε σύγκρουση και υπέρβαση του συστήματος. Αν θέλει πραγματικά η αριστερά και μάλιστα η επαναστατική, να βοηθήσει υπάρχει μόνο ένας τρόπος: να συνδράμει άμεσα και πρακτικά στην συγκρότηση ενός παλλαϊκού μετώπου ανοικτού σε όλους τους απλούς εργαζόμενους, που θα καλύψει τα μεγάλα κενά οργάνωσης στη γειτονιά και τους χώρους δουλειάς της τεράστιας πλειοψηφίας που βρίσκεται εκτός συνδικάτων και πολιτικών οργανώσεων.
Το μέτωπο αυτό μπορεί να συγκροτηθεί μόνο πάνω σε μια μινιμουμ πρόταση ανατροπής και εξουσίας, κατανοητή και αποδεχτή από τις πλατιές λαϊκές μάζες που διαισθάνονται ήδη ότι αν δεν απαλλαγούν εδώ και τώρα από το δοσιλογικό καθεστώς, δεν έχουν μέλλον σε αυτό τον τόπο. Και η διαίσθησή τους είναι ορθή: ή συγκροτείται παλλαϊκό μέτωπο που θέτει άμεσα και με όρους μαζών θέμα εξουσίας, ή θα συντριβεί κάθε είδους λαϊκή και εργατική αντίσταση για δεκαετίες.
Ο αγώνας κατά της τρόικας και των μνημονίων είναι σήμερα ένας βαθύτατα ταξικός αγώνας ενάντια στην ελληνική μεγαλοαστική τάξη, που έχει ταυτόχρονα σημαντικές εθνικές διαστάσεις, αφού είναι και αγώνας κατά του ιμπεριαλισμού και κατά μιας νέας μορφής «αποικιοποίησης» της χώρας. Όπως είναι και αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία και την αξιοπρέπεια αυτής της χώρας μαζί με τη διαφύλαξη του εθνικού της πλούτου.
Η υποβάθμιση αυτών των θεμελιωδών επιδιώξεων σήμερα, προκειμένου να τεθεί ως άμεσος στόχος για την επαναστατική Αριστερά η «σοσιαλιστική επανάσταση», θα ήταν μείζον λάθος και εγκληματική προσφορά πολιτικού χώρου σε καθεστωτικές δυνάμεις ώστε να καλύψουν το πολιτικό κενό! Αν κάποιοι φαντασιώνονται πρωτοβουλίες με «καθαρότητα» αλλά που θα αφήνουν απ’ έξω το συντριπτικά μεγάλο κομμάτι της εργατικής τάξης,η αντιλαμβανονται το κίνημα και την επαναστατική διαδικασία με την εννοια δυο«… καθαρων παραταξεων “εμείς είμαστε υπέρ του σοσιαλισμού”, ενώ σ’ ένα άλλο μέρος [θα παραταχθεί] ένα άλλο, και θα πεί: “εμείς είμαστε υπέρ του ιμπεριαλισμού” και αυτή θα είναι η κοινωνική επανάσταση!…αυτη δεν συνεβη και ουτε προκειται ποτε να συμβει.Για τον Λένιν όμως, «όποιος αναμένει την “καθαρή” κοινωνική επανάσταση, ποτέ δεν θα ζήσει να τη δει. Αυτός είναι ένας επαναστάτης στα λόγια, που δεν κατανοεί την πραγματική επανάσταση».
Ο μετωπικός αγώνας στην κλιμάκωσή του θα αναδείξει την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και την επαναστατική προοπτική κι όχι η αυτόκλητη πρωτοπορία του κόμματος: «το προλεταριάτο συνιστά μια πραγματικά επαναστατική, μια πραγματικά σοσιαλιστικά δρώσα τάξη μόνον υπό τον όρο ότι διεκδικεί και δρα ως πρωτοπορία όλων των εργαζομένων και όσων υφίστανται την εκμετάλλευση, ως ηγέτης τους στον αγώνα για την ανατροπή των εκμεταλλευτών…»(Λένιν, Άπαντα, τ.41, σ.169-170).
Η εργατική συνείδηση δεν επαναστατικοποιείται παρά με μόνο με επίμονη δουλειά. Για να είναι νικηφόροι οι εργατικοί αγώνες χρειάζεται να μπουν στη μάχη πλατιές λαικές μάζες. Η ιστορική εμπειρία μας διδάσκει ότι αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι η κοπιαστική δουλειά του μυρμηγκιού η οποία απαιτείται για να δημιουργηθούν ρήγματα στις συντηρητικές και υποταγμένες συνειδήσεις. Και οχι μια δήθεν επαναστατική φρασεολογία που αναλώνεται σε φαντεζί αλλά ανούσιες κινήσεις σαν να βρίσκεται σε διαγωνισμό «αριστεροσύνης» ενώ στην πραγματικότητα ζημιώνει το εργατικό κίνημα Αυτό που απαιτείται σήμερα είναι η δημιουργία ενός Μετώπου που θα μπορούσε να δώσει ώθηση και στο εργατικό κίνημα. Άλλωστε ένα τέτοιο μέτωπο πρέπει να έχει το εργατικό κίνημα στο επίκεντρό του.
Η πάλη της εργατικής τάξης και των συνδικάτων δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη ανατροπή των μνημονιακών κυβερνητικών πολιτικών. Η καρδιά του προβλήματος δεν βρίσκεται στα επιμέρους μέτρα που εξαγγέλλονται αλλά σ’ αυτό καθαυτό το καθεστώς πτώχευσης και αποικιοποίησης που επιβάλλεται στη χώρα μας από την ΕΕ, το ΔΝΤ και τις διεθνείς αγορές. Πρέπει λοιπόν να ενδιαφέρει το εργατικό κίνημα η αποικιοκρατική κηδεμονία της χώρας ή να αρκείται απλώς να αντιτίθεται στις πολιτικές που εκπορεύονται από αυτήν; Η απάντηση σ’ αυτό το δίλημμα διαχωρίζει σήμερα καθαρά τις αυθεντικά ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος από όλες εκείνες που αυτοϊκανοποιούνται μιλώντας αυτόκλητα στο όνομά του.
Η εργατική τάξη όμως δεν υπήρξε ποτέ τόσο κοντόφθαλμη ώστε να μην ενδιαφέρεται για τη χώρα της. Κι αυτό γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι η ίδια η ύπαρξή της δεν έχει νόημα σε μια χώρα που τίθεται υπό καθεστώς κατοχής και σε διαδικασία ξεπουλήματος. Συνεπώς τα αιτήματα του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος σήμερα πρέπει να ξεκινούν με την ανάγκη να σταματήσει άμεσα και να ανατραπεί η επιχείρηση επιβολής καθεστώτος επίσημης πτώχευσης και κηδεμονίας από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Σε αυτά θα δοκιμαστούν στην πράξη και θα κριθούν από την ιστορία οι πολιτικές και οι συνδικαλιστικές δυνάμεις. Αν δεν κατορθώσουμε να εκφράσουμε τον αναπτυσσόμενο λαϊκό ριζοσπαστισμό, το κενό θα καλυφθεί από δεξιά, το δεξιό ριζοσπαστισμό δηλαδή το φασισμό, τη χρυση αυγη. Όσοι θέλουν να εκφράσουν πολιτικά την εργατική τάξη δεν έχουν παρά να εμπιστευτούν το λαό, για να τους εμπιστευτεί κι εκείνος.
Κι ο ελληνικός λαός, έχει πολιτικό κριτήριο. Δεν αγνοεί το συμφέρον του. Κάθε πολίτης της χώρας κατανοεί ότι η ανεξαρτησία κι η εθνική κυριαρχία προϋποθέτουν την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ. Αυτό που ρωτάει ο λαός, είναι: αν μπορούμε να ζήσουμε ανεξάρτητοι, αν υπάρχει ζωή έξω από την ΕΕ. Δεν αρκεί να του απαντήσουμε καταφατικά, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να τον εμπνεύσουμε, να του δείξουμε τη δύναμή του. Οφείλουμε να του δώσουμε πρακτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση, ένα όσο είναι δυνατόν συγκεκριμένο πρόγραμμα διεξόδου. Δεν αρκεί σήμερα μόνο να επισημαίνουμε στο λαό πόσο άσχημα είναι τα πράγματα και πόσο πιο μαύρα θα γίνουν. Το βλέπει κάθε μέρα.
Χρειάζεται να δει ότι υπάρχει αληθινή προοπτική ώστε να αρχίσει να αισιοδοξεί και να πεισθεί ότι ο άλλος δρόμος είναι ρεαλιστικός.
Ποια είναι λοιπόν η μινιμουμ πρόταση ανατροπής και εξουσίας;
Ανατροπή του καθεστώτος κατοχής της χώρας από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ.
• μη αναγνώριση και η άρνηση πληρωμής του χρέους εδώ και τώρα,
• έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ και υιοθέτηση εθνικού νομίσματος,
• εθνικοποίηση των μεγάλων τραπεζών με στόχο τον έλεγχο της οικονομίας και της κίνησης των κεφαλαίων,
• ανάδειξη του κράτους σε βασικό μοχλό οικονομικής & κοινωνικής ανάπτυξης,
• παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας που θα στηρίζεται στις ανάγκες και στο εισόδημα των εργαζομένων και στην πρωτοβουλία των ζωντανών παραγωγικών δυνάμεων του τόπου,
• απαλλαγή της χώρας από τα δεσμά που της έχουν επιβληθεί.
Η διάσωση της χώρας και του λαού απαιτεί την κατάκτηση της δημοκρατίας μέσα από την αυθεντική κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.
• Τέλος η ανάδειξη ως πρωτίστως πατριωτικού και ταξικού, του αιτήματος για Συντακτική Συνέλευση, διότι ΜΟΝΟ με αυτή θα καταφέρει ο λαός να ξεφύγει από τις δαγκάνες των ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ, στις οποίες τον έχουν εγκλωβίσει οι δωσίλογοι εδώ και 3 χρόνια.
Βάσει και του διεθνούς δικαίου, τα Κράτη έχουν συνέχεια, δηλαδή οι διεθνείς δεσμεύσεις, που αναλαμβάνει μια κυβέρνηση, δεσμεύουν και τις επόμενες κυβερνήσεις.
Εκτός από μια περίπτωση: μέσω της δημιουργίας νέου Συντάγματος, ό,τι έγινε δηλαδή πρόσφατα στην Αίγυπτο.
Αν αυτά δεν είναι επανάσταση, ή τέλος πάντων, επαναστατική διαδικασία, τότε τι είναι;
Τα ερωτήματα που τίθενται όμως για την επόμενη μέρα είναι υπαρκτά.
Πώς θα τραφεί ο λαός όταν έχουμε πλημμυρίσει με εισαγόμενα τρόφιμα;
Θα έχουμε πετρέλαιο για να κινηθούμε και να ζεσταθούμε;
Πώς θα ανορθωθεί η αγροτική παραγωγή;
Πού θα βρεθούν επενδύσεις και τεχνογνωσία για βιομηχανική ανάπτυξη;
Εδώ, οι πολιτικές οργανώσεις της Αριστεράς μπορούν να συμβάλλουν στη μελέτη και τη διαμόρφωση άμεσων και ρεαλιστικών εναλλακτικών λύσεων στα ερωτήματα της επόμενης μέρας.
Να αναδείξουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας και να τονώσουν το ηθικό του λαού, με τους δικούς τους επιστήμονες και διανοούμενους, την προλεταριακή διανόηση.
Τι πρέπει να κάνουμε
Επομένως, το καθήκον όλων εμάς, είναι σε κάθε περιοχή να πρωτοστατήσουμε στην αφύπνιση του κόσμου.
Καμμιά γειτονιά δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη της, στην κατευθυνόμενη μιζέρια.
Πικετοφορίες, εκδηλώσεις, ομιλίες, επιτροπές αντίστασης, κοκ, σε ημερήσια διάταξη.
Ο κόσμος επιθυμεί όσο ποτέ άλλοτε να ενημερωθεί, να μάθει τι μπορεί να κάνει άμεσα και πρακτικά, να δει ποιες είναι οι προοπτικές του.
Ακόμη και μια μικρή ομάδα αποφασισμένων μπορεί να κάνει την διαφορά, αρκεί να πατά γερά στα προβλήματα του απλού κόσμου, να μιλά την γλώσσα του και να τον προστατεύσει από όσους θα επιχειρήσουν να ελέγξουν ή να διαλύσουν αυτές τις διαδικασίες.
Πρέπει να αναπτύξουμε έναν διαφορετικό τρόπο παρέμβασης στα ζητήματα των μαζικών αγώνων.
Ειδικά σε αυτές τις συνθήκες θα πρέπει να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες που θα έχουν σαν στόχο όχι μόνο να μιλήσουν για τα ζητήματα του χώρου εργασίας, αλλά για να πείσουν τους εργαζόμενους ότι πρέπει να υπερασπιστούν εργοστάσια που πάνε για κλείσιμο και επιχειρήσεις σημαντικές για την εθνική οικονομία.
Σε συνθήκες γενικού ξεπουλήματος και τέτοιας ανεργίας δεν πρέπει καμιά επιχείρηση με ειδικό βάρος να πάει χαμένη.
Δεν μπορεί, π.χ., να δοθεί η ΕΥΔΑΠ, ούτε η ΔΕΗ.
Πρέπει να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες εργαζομένων που να βάζουν σαν στόχο να υπερασπιστούν τις επιχειρήσεις αυτές και τον δημόσιο χαρακτήρα τους.
Ανάλογη στάση θα πρέπει να έχουμε στα ζητήματα παιδείας, αλλά και σε κλάδους που υποφέρουν. Πρέπει να πρωτοστατήσουμε σε κινήματα που έχουν νόημα για την κοινωνία και συμφιλιώνουν τους εργαζόμενους ενός τομέα, ή κλάδου με την υπόλοιπη κοινωνία.
Όλα όμως αυτά με τελικό στόχο την πραγματοποίηση ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ διαρκείας με στόχο την πτώση του κατοχικού καθεστώτος, τη διενέργεια ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ και την πραγματοποίηση ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ.
Αυτό είναι το σύγχρονο αίτημα για ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ, το οποίο ποτίστηκε με το αίμα των προγόνων μας στο έπος της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης .
Είναι ώρα να αντηχήσουν και πάλι τα λόγια του Δ. Γληνού: «Ο κάθε Έλληνας και η κάθε Ελληνίδα, όπου κι αν βρίσκεται και να εργάζεται, γίνεται ένας συντελεστής του αγώνα, ένας συντελεστής της νίκης.
Ενωμένοι όλοι μαζί δε θα λυγίσουμε, δε θα υποδουλωθούμε, θα σώσουμε και τη ζωή μας ολόκληρη και τον εαυτό μας, θα ξαναποκτήσουμε τη λευτεριά μας, θα την κατοχυρώσουμε απέναντι σε κάθε επιβουλή, απ’ όπου κι αν προέρχεται, θα νικήσουμε και θα ανοίξουμε το δρόμο για μια καινούρια Ελλάδα λεύτερη, πολιτισμένη και ευτυχισμένη».
Δ. Γληνός, Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ
